क्षतिपुर्ति र तितो सत्य !

मुलुकको वित्तीय स्रोतको अन्दाजै नगरी क्षणिक लोकप्रियताकोलागि क्षतिपूर्ति घोषणा गर्नु हानिकारक हुनसक्छ । क्षतिपूर्तिका लागि गफ होईन, ठूलो रकम चाहिन्छ । यो रकम कि त वैदेशिक सहयोगबाट आउनु पर्छ कि भने आन्तरिकरुपमा (आम नेपालीबाट प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष कर लगाएर वा आन्तरिक ऋण उठाएर) संकलन गर्नु पर्छ । वैदेशिक सहयोग अहिले सम्म त आएन, अब पनि सम्भावना खै के छ ! आन्तरिक रुपमा संकलन गर्नु भनेको धेरै बर्षसम्म तपाईँ हाम्रै खल्ति टक्टक्याउनु हो । त्यसकालागि आम नेपाली तयार हुनुपर्छ ।
सामान्यतयाः कसूरदारले पिडितलाई प्रदान गरेको क्षतिको भरपाईलाई क्षतिपूर्ति भनिन्छ । महाभूकम्पमा मूल्यको हिसाबले धनीको धेरै क्षति भएको होला गरिबको थोरै । क्षतिपूीर्त शब्दले कताकता बिगोको मूल्यांकन गर्न बाध्य बनाउँछ । अनि यही शब्द चयन गर्ने हो भने यो महाविपतमा पनि गरीब र धनीको अलग अलग मूल्य स्थापित भईरहोस् भन्ने चहानु हुन्छ कि समानरुपमा न्यूनतम मानवीय शुरक्षाको अपेक्षा गर्नु हुन्छ ?
त्यसैले मेरो बिचारमा क्षतिपूर्ति होईन सहयोगको कुरा गरौं र सहयोगको लागि प्रस्ताव गर्नेले वित्तीय स्रोतको ठोस् उपाय पनि सुझाव गरौं, भोलि फेरी आफैं पछुताउनु नपरोस् । मेरो बिचारमा अहिले सहयोग चाहिएको हो क्षतिपूर्ति होईन । यसको स्वरुप भने मानवीय शु्रक्षा कायम राख्दै पिडितहरुको आत्मविश्वास र उत्पादकत्व धेरैगुणा बढाउन सक्ने प्रवृत्तिको हुनुपर्छ । पिडितको आर्तनाद सुनौं, उनीहरु मगन्ते होईन चाँडै आत्मनिर्भर बन्न उत्साहित छन् ।

२५ जेष्ठ, २०७२ 

काठमाडौँ ।